امپرسیونیسم، یا دریافتگری، جنبشی هنری در نقاشی بود که در اواسط قرن نوزدهم میلادی در فرانسه آغاز شد. این جنبش توسط گروهی از هنرمندان نوآور و آزاداندیش پایهگذاری شد که به دنبال روشی جدید برای به تصویر کشیدن دنیای اطراف خود بودند.
در اواسط قرن نوزدهم، نقاشی در فرانسه تحت سلطه آکادمی هنرهای زیبا بود. آکادمی بر روشی سنتی و واقعگرایانه در نقاشی تأکید میکرد که بر جزئیات دقیق، خطوط واضح و رنگهای تیره تمرکز داشت.هنرمندان امپرسیونیست با این روش سنتی مخالف بودند. آنها به دنبال روشی جدید برای نقاشی بودند که بتواند حس لحظه، نور و رنگ را به تصویر بکشد.
تمرکز بر نور و رنگ: امپرسیونیستها به جای تمرکز بر جزئیات دقیق، به دنبال ثبت لحظه و تأثیر نور و رنگ بر آن بودند.
استفاده از قلمموهای کوتاه و ضخیم: برای ایجاد حس حرکت و پویایی در نقاشی.
رنگهای روشن و خالص: امپرسیونیستها از رنگهای خالص و بدون ترکیب استفاده میکردند تا حس شادابی و طراوت را به نقاشیهای خود ببخشند.
نقاشی در فضای باز: برخلاف نقاشان سنتی که در آتلیه نقاشی میکردند، امپرسیونیستها ترجیح میدادند در فضای باز و در مقابل سوژه مورد نظر خود نقاشی کنند.
نقاشان برجسته امپرسیونیست:
کلود مونه: نقاش فرانسوی و بنیانگذار جنبش امپرسیونیسم. اثر مشهور او “امپرسیون، طلوع آفتاب” نام این جنبش را به خود اختصاص داد.
ادگار دگا: نقاش و مجسمهساز فرانسوی که به خاطر نقاشیهای رقصندگان و بالرینها مشهور است.
پیر آگوست رنوار: نقاش فرانسوی که به خاطر نقاشیهای پرتره و صحنههای زندگی روزمره مشهور است.
کامی پیسارو: نقاش فرانسوی که به خاطر نقاشیهای منظره و خیابانهای شهر مشهور است.
تاثیرات امپرسیونیسم:
جنبش امپرسیونیسم انقلابی در دنیای نقاشی ایجاد کرد و راه را برای ظهور جنبشهای هنری مدرن دیگر مانند پست امپرسیونیسم و فویسم هموار کرد. این جنبش همچنین بر سایر هنرها مانند موسیقی و ادبیات نیز تاثیر گذاشت.
امروزه، نقاشیهای امپرسیونیسم از محبوبترین و پرفروشترین نقاشیها در جهان هستند و در موزههای بزرگ دنیا به نمایش گذاشته میشوند.
امپرسیونیسم اولین جنبش هنری مدرن بود.
این جنبش بر نقاشی، مجسمهسازی، موسیقی و ادبیات تاثیر گذاشت.
نقاشیهای امپرسیونیسم امروزه از محبوبترین و پرفروشترین نقاشیها در جهان هستند.
تاثیر امپرسیونیسم بر هنر ایران از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم آغاز شد. این تاثیر به چند طریق صورت گرفت؛
سفر هنرمندان ایرانی به اروپا: تعدادی از هنرمندان ایرانی برای تحصیل و یا بازدید از اروپا به این قاره سفر کردند. آنها در آنجا با نقاشیهای امپرسیونیستها آشنا شدند و از این سبک جدید نقاشی تاثیر گرفتند.
نمایشگاههای نقاشی: تعدادی از نقاشیهای امپرسیونیست در نمایشگاههای نقاشی در ایران به نمایش گذاشته شد. این نمایشگاهها به هنرمندان ایرانی امکان داد تا با این سبک جدید نقاشی آشنا شوند.
مطبوعات: مقالات و تصاویر مربوط به نقاشی امپرسیونیسم در مطبوعات ایران منتشر شد. این امر به آشنایی بیشتر هنرمندان و مردم ایران با این سبک نقاشی کمک کرد.
هنرمندان ایرانی که تحت تاثیر این جنبش قرار گرفتند:
کمالالملک: نقاش مشهور ایرانی که به خاطر نقاشیهای واقعگرایانه خود مشهور است. او در اواخر عمر خود به نقاشی امپرسیونیسم علاقهمند شد و تعدادی نقاشی به این سبک خلق کرد.
علیمحمد حیدریان: نقاش ایرانی که به خاطر نقاشیهای منظره خود مشهور است. او از نور و رنگ در نقاشیهای خود به شیوه امپرسیونیستها استفاده میکرد.
تاثیر امپرسیونیسم بر هنر ایران در زمینههای مختلف قابل مشاهده است:
استفاده از نور و رنگ: هنرمندان ایرانی از نور و رنگ در نقاشیهای خود به شیوه امپرسیونیستها استفاده کردند.
نقاشی در فضای باز: هنرمندان ایرانی به نقاشی در فضای باز علاقهمند شدند.
توجه به لحظه: هنرمندان ایرانی به نقاشی لحظه و ثبت آن در نقاشیهای خود توجه کردند.
امپرسیونیسم یکی از مهمترین جنبشهای هنری در جهان است که بر هنر ایران نیز تاثیر قابل توجهی گذاشته است. نقاشیهای امپرسیونیستی ایرانی امروزه در موزههای ایران و جهان به نمایش گذاشته میشوند.